Mail serverlar gördüğüm kadarıyla biz yazılımcılar için bir noktada dar boğaz oluşturuyor.
Bazı başlıkların altında mail server yükünden(donanım, yazılım, kurulum, güvenlik, bakım vb.) kurtulmak için private cloud'lardan vazgeçen, artılarına rağmen paylaşımlı hostinge yönelen arkadaşlar görüyorum. Önümüzdeki bir yıl içerisinde hayata geçirmeyi düşündüğüm bir iş için benimde bu probleme fiyat-performans noktasında ideal bir çözüm üretmem lazım. Tavsiye edilen bazı çözümleri test etme imkanım oldu. Ben bu yazımda öncelikli olarak ücretsiz(opensource) olan çözümlerden, daha sonrasında ücretli olan fiyat-performans ürünlerinden ve son olarak külfetli çözümlerden bahsetmek istiyorum. Bilginin paylaştıkça çoğalacağı düşüncesinden yola çıkarak kendimede çözüm yolu bulmamda ışık tutması açısından yorumlarınızı bekliyorum. Ben genelde DigitalOcean ve Ubuntu İşletim Sistemini baz alarak çözüm önerileri sunmuş olacağım.
Manuel mail server kurulumunda çözülmesi gereken bazı hususlar aşağıdadır(Yazdıklarımın alternatifleri vs. olabilir. Örnek olması açısından yazılmıştır.);
* SMTP server(Exim)
* POP, IMAP server(Postfix & Dovecot)
* Reverse PTR
* DKIM ile e-posta kimlik doğrulaması.
* Gönderen Politikası Çerçevesi(SPF) eklenmesi.
* NameServer(A & MX kayıları için)
* Antivirüs Çözümü(ClamAV)
* Spam Çözümü(Spamassassin)
* Webmail Çözümü (Roundcube)
* Belki DMARC.org'a kayıt yapılabilir, güvenlik amaçlı fail2ban kullanılabilir.
Dkim, SPF gibi terimlerin detaylarına bu linkten ulaşabilirsiniz.
https://support.google.com/a/topic/9202?hl=tr&ref_topic=9197
Yukarıdaki listeye baktığınızda mail server işinin başlı başına bir İŞ olduğunu söyleyebiliriz.
Ama bu konuda amacım zaten bu işleri toparlayarak, bizim yükümüzü en hafife indirecek çözüme ulaşmaktır. Yukarıya baktığımızda kendini kanıtlamış opensource yazılımları birleştirerek profesyonel bir mail server elde edebiliyoruz. Ama bu İŞ, zamanı göz önünde bulundurduğumuzda bir yazılımcı için hiçde istemeyeceğimiz sonuçlara sebep olarak vaktimizin büyük bir kısmını işgal edebilir.
ÜCRETSİZ(Open Source)
VestaCP
Şuanda Digitalocean'da 5$'lık droplet'da bulunan bir websitesimiz var. Laravel ile yapıldı ve bu droplet üzerinde vesta kullanmamın başlıca sebebi mail çözümü aramamdı. 4-5 aydır sorunsuz kullandığımızıda belirtmekte yarar var. Peki Vesta yukarıda bahsettiğim çözülmesi gereken hususlardan hangisine çözüm getiriyor? POP&IMAP için Dovecot, SMTP için Exim, Antivirüs için ClamAV, Spam için Spamassassin, webmail için Roundcube, NameServer için Bind, DKIM desteği, SPF desteği, Firewall için fail2ban ile birlikte gelmektedir. Reverse PTR kaydınıda DigitalOcean'da droplet oluştururken domain adıyla(example.com) oluşturduğunuzda otomatik oluşturuluyor. Ama aynı droplette iki domain için iki reverse ptr kaydı nasıl olacak bir fikrim yok. Tek domainle kullandığım için bende bir sorun yok.
Ajenti
Ajenti kontrol panelide open source paneller arasında kurulumu olsun, kullanımı olsun beğendiğim bir yönetim paneli. Aslında önceleri sunucu yönetimi için kullanılsada ajenti-v ile web tarafınada el attı. Mail anlamında test etmedim. Test ettiğimde daha detaylı bilgiler verebilirim. Ajentidede dkim ve spf desteği gibi çözümler bulunmaktadır.
http://support.ajenti.org/topic/353398-installing-ajenti-v-on-debianubuntu/
http://support.ajenti.org/topic/423105-dkim-dmarc-and-spf-with-ajenti-v/
Ispconfig
Çözüm olabilecek önerilen panellerden. Henüz test etmedim.
http://www.ispconfig.org/
Webmin|Virtualmin
Çözüm olabilecek önerilen panellerden. Henüz test etmedim.
http://www.webmin.com/
FİYAT/PERFORMANS
Zimbra(Open Source Edition)
Zimbra, Microsoft Exchange Server benzeri oldukça gelişmiş bir mail serverdır. Zimbra'nın OpenSource Edition olan sürümü ücretsiz ve oldukça sorunsuz bir kuruluma sahip. Zimbrayı opensource değilde fiyat performans kategorisine koymamın başlıca sebebi, sistem gereksinimlerinin yüksek olması. Sistem gereksinimleri düşük olsa en iyi çözüm olabilirdi. Bende Vesta'dan sonra en ağır basan çözüm budur. DigitalOcean'daki 20$'lık bir sunucuyu sadece mail server(Zimbra ile) olarak kullanmak gibi bir senaryom var ama henüz denemedim. Çoklu domain ile nasıl kullanılır gibi sorulara yanıt bulmam lazım. En kötü ihtimal mail server olarak tek domain kullanırım gibi geliyor. Open Source versiyonunun özelliklerinde multi-domains var ama denemek lazım.
Çözülmesi gereken hususlardan hangisine çözüm getirir? Aslında hepsine profesyonel çözümler getiriyor diyebiliriz.
https://www.zimbra.com/open-source/features
DirectAdmin
Direct admin control paneli hızlılığı ve kolay yönetilebilirliği ile öne çıkmış bir kontrol panelidir. Mail çözümü olarak kullanılabilecek bir paneldir. Ömür boyu lisansa 299$'dan sahip olunabiliyor. Tamda bu noktada yazıyı okuyan ve bu konuda tecrübesi olan arkadaşlara bir sorum olacak. Lifetime licence aldığımızda kurulum 1 sunucu ile mi sınırlıdır? Birinden sil diğerine kur mantığıylamı lifetime? Yoksa ip ile mi lisanslıyoruz?
KÜLFETLİ
CPanel
Cpanel günümüzde en çok kullanılan panellerden birtanesi. Linux sunucular için tavsiye edilen bir kontrol paneli. Fakat Cpanel'in aylık ücretleri baya tuzlu oluyor. İhtiyacınız olan çoğu çözümü bulabileceğiniz bir panel. Tabiki mailde bunlardan birtanesi. Aylık fiyatı ve çokda hafif olmayan bir panel olması dolayısıyla külfetli bir panel.
Google Aps /
https://www.google.com/work/apps/business/pricing.html
Mx kayıtlarını ekledikten sonra domaininiz üzerinden google'ın çoğu nimetinden(Gmail, Google Drive bunlardan ikisi) yararlanabiliyorsunuz. Fakat hesap başına aylık 5$ ödemelisiniz.
Microsoft Office 365 /
https://products.office.com/en-us/business/compare-office-365-for-business-plans?legRedir=true&CorrelationId=68ace4f1-15ab-4ea2-81f3-6c1b51130e61
Bu hizmette Google Aps gibi ayarlaması kolay ve oldukça gelişmiş hizmetler sunuyor fakat. En baz paketi olan "Office 365 Business Essentials" için bile kullanıcı başına aylık 5$ ödemelisiniz.
Diğer Bakılası Çözümler
* iRedMail
http://www.iredmail.org/
* Microsoft Exchange Server
* Plesk Panel
* Mailpiler
* Rainloop(WebMail)
Sonuç olarak bende bu probleme kalıcı bir çözüm arıyorum. Herkes tecrübelerini detaylıca bu başlık altında paylaşırsa memnun olurum. Lütfen o çok pahalı, bu bedava demek yerine sizce neden öyle? Alternatifi nedir bunları konuşalım.
Yukarıdada bahsettiğim gibi bana en yakın çözüm vestacp ve zimbra, zimbra istediğim şekilde çalışırsa kesinlikle zimbra. Mesela 10$lık bir makinada 2-3GB swap ile
yoğun kullanılmayan 100 hesabı kaldırsa... Hayeller mi kuruyorum bunu testler ve tecrübeler göstericek.
Herkese iyi çalışmalar dilerim. Umarım makul bir çözüm noktasında buluşuruz.